اگر سلامت دهان و دندان را رعایت نکنید، ممکن است دهان شما دچار بیماری شود. اما برخی بیماری‌ها بسیار خاص هستند و احتمالاً برایتان جالب باشد که با این بیماری‌ها آشنا شوید. در ادامه این مطلب می‌خواهیم 16 بیماری دهان که بسیار خاص هستند را بشناسیم، لطفاً با ما همراه باشید.

تاول تبخالی

این بیماری دهان، به عنوان تاول‌های تب نیز شناخته می‌شوند و از تب و یا سرماخوردگی به وجود نمی‌آیند، اما می‌توانند به وسیله این موارد تحریک شوند. ویروسی که باعث ایجاد تاول تبخالی می‌شود، معمولا از طریق یک بوسه، وسایل آشپزخانه مشترک یا سایر تماس‌های نزدیک منتقل می شود.

کرم‌ها و پمادهای ارائه شده ممکن است به بهبود این بیماری کمک کنند. در صورت مشاهده زخم‌های مکرر باید به پزشک مراجعه کنید. تاول‌های مکرر یک مشکل دهانی مهم است. سایر مشکلات عبارتند از تاول‌های عفونی، TMJ، نفس بدبو و سرطان دهان!

تاول‌های عفونی

عوامل موثر در افزایش حساسیت، عفونت، هورمون‌ها، استرس، و عدم دریافت برخی از ویتامین‌ها می‌باشد.

این تاول‌ها، تاول‌های آفتی نیز نامیده می‌شوند، این زخم‌ها می‌توانند روی زبان، گونه و حتی لثه‌ها ظاهر شوند. بهبود آنها معمولا یک یا دو هفته طول می‌کشد. زخم‌های پایدار و شدید با کرم‌های خفیف، داروهای تجویزی یا لیزرهای دندانی درمان می‌شوند.

برفک

برفک (Thrush) در کهنسالان و نوزادان شایع‌تر است. سیستم ایمنی ضعیف، آنتی بیوتیک، دیابت یا داروهای خاصی نظیر کورتیکواستروئیدهای استنشاقی می‌تواند باعث پیشرفت این بیماری شود. پاک کردن ضایعات ممکن است باعث درد شود.

برای تشخیص این بیماری باید به پزشک مراجعه کنید.

زبان سیاه مودار

این وضعیت بدون درد زمانی رخ می‌دهد که حفره‌های موجود بر روی زبان تان بیشتر شده و باکتری‌هایی که در دهان شما زندگی می‌کنند، به زبان، ظاهری سیاه و مودار ببخشند.

علل ایجاد این بیماری شامل استفاده از آنتی بیوتیک، بهداشت پایین دهان و دندان، سیگار کشیدن، نوشیدن مقدار زیادی چای یا قهوه و عدم تولید بزاق کافی است. شستشوی زبان معمولا علائم را به سرعت از بین می‌برد.

مسواک زدن زبان با مسواک مخصوص آن، برای درمان مهم است. اما گاهی نیاز به دارو درمانی تحت نظر پزشک دارید.

لوکوپلاکی

لوکوپلاکی (Leukoplakia) واکنش بدن نسبت به یک تحریک کننده مانند دندان‌های تیز شده، دندان‌های مصنوعی به خوبی جای نگرفته، سیگار کشیدن و استعمال تنباکو است. این عارضه می‌تواند به عنوان تکه‌ها یا پلاک‌های سفیدی در دهان ظاهر شود و معمولا بدون درد است و از بین هم نمی رود.

لوکوپلاکی می‌تواند یک بیماری پیش آگهی دهنده باشد و همراه بودن آن با سایر تغییرات دهانی ممکن است هشداری بر وجود بیماری دیگر باشد لذا بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

یکن پلان

یکن پلان (Lichen Planus) به صورت لکه‌های سفید و یا  تکه‌های سفید شبکه مانند در داخل گونه‌ها یا زبان ایجاد می‌شوند. به طور کلی، یکن پلان خفیف نیازی به درمان ندارد. اما اگر باعث درد یا زخم شود، می‌توان آن‌را با داروهای خوراکی و موضعی درمان کرد.

یکن پلان دهانی ممکن است مزمن باشد و خطر ابتلا به سرطان دهان را افزايش دهد. علاوه بر این یکن پلان می‌تواند روی پوست، پوست سر، ناخن‌ها و اندام‌های تناسلی تاثیر بگذارد.

زبان جغرافیایی

نام این بیماری دهان (Geographic Tongue) است. هنگامی که بخش‌هایی از زبان شما برخی از پرزهای کوچک خود را از دست می‌دهند، نقاط تپه ماهوری در زبانتان به وجود می‌آید که شبیه به نقشه است.

این لکه‌ها می‌توانند در عرض چند ثانیه تا چند ساعت، محل، الگو و اندازه خود را تغییر دهند. زبان جغرافیایی بی‌خطر است و مشکلی برایتان به وجود نمی‌آورد. معمولا به درمان نیاز ندارد و اگر درد دارید، داروهای ضد درد و داروهای ضد التهابی می‌توانند به شما کمک کنند.

سرطان دهان

سرطان دهان، دردی که از بین نمی رود. بی‌حسی ناگهانی در صورت، دهان یا گردن که هیچ توضیحی برایش ندارید. مشکل در جویدن، صحبت کردن یا بلعیدن. این علائم چند نمونه از علائم سرطان دهان هستند.

علل رایج ابتلا به سرطان دهان عبارت است از سیگار کشیدن و مصرف دخانیات، نوشیدن الکل، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید و سابقه خانوادگی سرطان. علاوه بر این، سرطان دهان به ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV مرتبط است.

اجازه ندهید ترس از نام این بیماری مانع از مراجعه شما به پزشک شود چراکه سرطان دهانی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود قابل درمان است.

سندرم مفصل فکی گیجگاهی

مشکل فک که سندرم مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) نامیده می‌شود می‌تواند درد شدیدی را در فک، صورت، گوش یا گردن شما ایجاد کند. انقباض، آسیب دندان یا آسیب‌های دیگر می‌تواند باعث ایجاد سندرم TMJ شود.

اما نتایج ‌آن اغلب یکسان هستند و شامل: درد، سردرد، سرگیجه و حتی مشکل بلع می‌باشند. درمان این بیماری ممکن است شامل استراحت، حرارت مرطوب، استفاده از نگهدارنده دهان، دارو یا جراحی باشد.

دندان ساییده شده

جویدن یخ یا آب نبات‌های سفت، باعث ساییده شدن و خرد شدن دندان‌ها و قرار گرفتنشان در معرض گرما و سرما، می‌شود که می تواند به ترک خوردن آنها منتج شود. ترک‌های کوچک ممکن است مهم نباشند، اما بیشتر شدن این ترک‌ها می‌تواند باعث درد یا ایراد آسیب دائمی به دندان شود.

برای رفع این مشکل حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید، تا با توجه به شرایط دندان‌تان بهترین پیشنهاد را به شما دهد.

خالکوبی آمالگام

آیا شما تا به حال بعد از کار دندان‌پزشکی، لکه‌های آبی-خاکستری در بخش نرم‌دهانتان (روی لثه یا داخل گونه) دیده‌اید؟

این لکه‌ها به نام خالکوبی آمالگام خوانده می‌شود. آمالگام ماده‌ای است که برای پرکردن دندان استفاده می‌شود. نقره موجود در ماده آمالگام، وارد بافت نرم دهانی می‌شود و به نظر می‌رسد که یک خالکوبی در دهان ایجاد شده است.

این خالکوبی خطری ندارد، اما اگر لکه آبی-خاکستری زیاد شود و تغییر رنگ دهد، دیگر خالکوبی آمالگام نیست و بهتر است نزد دندانپزشک بروید.

بیماری لثه

اگر لثه قرمز و متورم باشد و خونریزی کند، نشان دهنده التهاب لثه است که باعث شل شدن دندان‌ها و افتادن آنها می‌شود. هنگامی که بیماری پریودنتال (لثه) بروز می‌کند، باکتری‌های موجود در پلاک در طول خط لثه انباشته می‌شود.

• التهاب لثه اولین مرحله بیماری لثه است.

• علائم آن عبارتند از قرمزی، تورم و خونریزی لثه است.

• بهداشت مناسب دهان و دندان می‌تواند به جلوگیری از بیماری‌های پریودنتال کمک کند و استفاده مرتب از نخ دندان و مسواک زدن و همینطور مراجعه منظم به دندانپزشک، باعث جلوگیری از این بیماری لثه‌ای می‌شود.

• سیگار کشیدن، رژیم غذایی نامناسب و استرس می‌تواند آن‌را بدتر کند.

بیماری پریودنتال

در این بیماری همانند التهاب لثه، وجود باکتری در پلاک دندان، باعث کاهش خط لثه می شود. افزایش التهاب باعث می‌شود که لثه‌ها پسروی کنند و فواصلی بین دندان‌ها و لثه‌ها ایجاد شود. این فواصل رسوبات، پلاک‌ها و بقایای مواد غذایی را در خود جای می‌دهند و در نهایت منجر به عفونت و آبسه می‌شوند.

عفونت می‌تواند باعث کاهش توده استخوانی شود. بهداشت مناسب دهان می‌تواند به جلوگیری از این بیماری کمک کند. سیگار کشیدن، رژیم غذایی نامناسب و استرس می‌تواند این بیماری را بدتر کند. برای درمان این بیماری به دندانپزشک مراجعه کنید.

سوختگی آسپیرین

ایا تا به حال شده که یک آسپرین را در لپ خود در نزدیکی دندانی که درد می‌کند قرار دهید؟ در حالی که ممکن است امیدوار باشید این درد سریعتر از بین ببرد، ناگهان متوجه خواهید شد که اسید آسپیرین یک ضایعه سفید و خشن را در لثه‌ها یا گونه‌های‌تان به وجود می‌آورد.

جلوگیری از سوختگی آسپیرین ساده است، بهتر است این داروی ضد درد را ببلعید! درمان سوختگی آسپیرین نیز به همان اندازه ساده است: باید به آن زمان بدهید. سوختگی‌های ساده باید در حدود دو هفته بهبود یابند.

پوسیدگی، افتادن و تغییر رنگ دندان

نخ دندان، مسواک زدن و شستشوی روزانه و چک کردن منظم دندان از بروز مشکلاتی مانند پوسیدگی، افتادن، و تغییر رنگ دندان جلوگیری می‌کند و مانع از بروز دندان درد شدید می‌شود.

عفونت دندان می‌تواند به صورت، جمجمه و حتی گردش خون وارد شود. اگر بیشتر از یک تا دو روز دندان درد دارید، اگر تب، گوش درد و یا درد در هنگام باز کردن دهان دارید، سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید.

موقع بروز پوسیدگی، افتادن و تغییر رنگ دندان به دندانپزشک مراجعه کنید تا قبل از بروز دندان درد، مشکل را درمان کند.

بوی بد دهان

معمولا ذرات مواد غذایی در اطراف دندان‌های مسواک زده نشده تجمع می‌یابند که باعث رشد باکتری‌ها و ایجاد بوی بد دهان می‌شوند. بوی بد دهان یا احساس طعم بد در درون دهانتان ممکن است ناشی از تنفس مستمر از طریق دهان، دهان خشک، پوسیدگی دندان، نشانه‌ای از بیماری لثه یا حتی دیابت باشد.

با مسواک زدن مداوم دندان‌ها و زبان، نخ دندان و شستشو با دهانشویه و ضدعفونی کردن روزانه دهان، استفاده از مقدار مناسبی آب آشامیدنی و اجتناب از مواد غذایی بدبو می‌توانید به راحتی از بوی بد دهان جلوگیری کنید.