دندان عقل از کجا آمده است؟
دندان عقل یکی از نمونه‌های تکامل بشر در طول هزاران سال است. انسان‌های اولیه استخوان‌بندی و اسکلت درشت‌تری داشته‌اند. جمجمه‌های بدست آمده نشان داده بشر اولیه سه دندان آسیای بزرگ داشته که از هر سه آن‌ها برای جویدن استفاده می‌کرده است. علت هم این بوده که غذاهای انسان‌های اولیه اغلب خام و سفت بوده و آن‌ها برای جویدن این غذا‌ها به دندان‌های آسیای بیشتر و آرواره‌های قوی‌تر نیاز داشته‌اند. به مرور با پیشرفت شرایط زندگی بشر یاد می‌گیرد غذا‌ها را بپزد. در نتیجه رژیم غذایی نرم‌تر می‌شود و کم کم نیاز به آرواره‌های قوی‌تر و دندان‌های بیشتر از بین می‌رود. در نتیجه فک انسان در کنار سایر استخوان‌ها به مرور کوچک‌تر می‌شود. بنابراین آخرین دندان آسیای بزرگ به تدریج فضای کافی برای رویش را از دست می‌دهد. در نتیجه شیوع نهفتگی در این دندان افزایش می‌یابد. هرچه جلو‌تر می‌رویم نهفتگی در این دندان شایع‌تر می‌شود. در واقع سومین آسیای بزرگ فک به تدریج در حال حذف شدن از ژنتیک انسان است.

چرا می‌گوییم دندان عقل ! ! !
معمولا جوانه دندان عقل از حدود سن ۱۱تا ۱۲ سالگی شروع به تشکیل می‌کند یعنی زمانی که عمده دندان‌های دائمی رویش پیدا کرده‌اند. بعد از شکل‌گیری دندان، فرآیند رویش آغاز می‌شود که معمولا در سن ۱۸الی ۱۹ سالگی است. چون این دندان در سنی رویش پیدا می‌کند که فرد دارد پا به مرحله بزرگسالی می‌گذارد به آن دندان عقل (wisdom tooth) می‌گویند. مشکلات فرد هم از‌‌ همان سن آغاز می‌شود. البته سن رویش دندان عقل به میزان رشد اسکلت صورت بستگی دارد. در برخی افراد در ۱۶الی ۱۷ سالگی دندان عقل تقریبا تکمیل شده ولی در برخی موارد در۲۰ سالگی هنوز ریشه‌ها کامل نشده اند.

دندان عقل شما نزدیک عصب می باشد !
شاید این جمله ای باشد که هنگام مراجعه برای جراحی دندان عقل از جراح بشنوید. در این مطلب به سوالات شما در مورد دندان عقل نزدیک عصب فکی تحتانی پاسخ خواهم داد.

حس ناحیه فک تحتانی، لب پایین، چانه و دندان های فک پایین توسط عصب فکی تحتانی (Inferior alveolar nerve) می باشد که در داخل کانال استخوانی در فک پایین قرار دارد و از ناحیه عقب فک به سمت جلو می آید. در ادامه سوالات شایع در این مورد را آورده ایم…

نزدیک بودن دندان عقل به عصب یعنی چه؟
یعنی ریشه های دندان به کانال استخوانی عصب نزدیک است. گاهی ممکن است ریشه دندان عقل کاملا متصل به عصب باشد و حتی گاها عصب از بین ریشه های دندان عبور میکند.

آیا نزدیکی دندان عقل با عصب خطرناک است؟
خیر، به هیچ عنوان ، این یک حالت نسبتا شایع در دندان های نهفته فک پایین می باشد و جای نگرانی نیست.

آیا دندان نزدیک به عصب را می شود خارج کرد؟
بلی ، منتها باید با روش خاص و توسط جراح فک و صورت انجام شود.

عارضه جراحی دندان عقل نزدیک عصب چیست؟
یک عارضه شایع ، بی حسی گزگز و مورمور در ناحیه لب پایین و چانه بعد از جراحی می باشد ، که اکثرا موقتی است و بعد از چند هفته برطرف می شود.

آیا آسیب عصب باعث ناقرینگی یا اشکال در صورت می شود؟
به هیچ عنوان ، این یک عصب کاملا حسی است و نه حرکتی ، یعنی فقط شما حس میکنید و از دید دیگران هیچ تغییری در صورت شما ایجاد نخواهد شد.

آیا ممکن است آسیب به عصب دائمی باشد؟
بسیار نادر است ، اکثرا آسیب موقتی است.

بعد از جراحی چه کنیم آسیب عصب زود تر خوب شود؟
مصرف داروهای ضد التهاب مثل دگزامتازون طبق نظر و تجویز جراح بلافاصله پس از جراحی یا مدت کمی قبل از جراحی مصرف داروها و مکمل های ویتامین B مثل ب کمپلکس یا آمپول نوروبیون که حاوی ویتامین ب می باشد.
تحریک و ماساژ نواحی بی حس شده مثل لب و چانه
لیزر درمانی در مواردی که بی حسی لب طولانی شده می تواند کمک بسیار خوبی کند.

اگر دندان عقل نزدیک عصب را جراحی نکنیم چه می شود؟
به طور کلی باقی ماندن دندان نهفته در فک خطر عفونت، التهاب لثه، آسیب به دندان مجاور، ایجاد کیست و تومور را دارد و بهتر است خارج شود. در سنین بالای ٣۵ سال و اگر دندان کاملا نهفته در استخوان باشد ممکن است جراح تصمیم بگیرد که جراحی نکند و سالانه عکس رادیوگرافی اخذ شود.

سخن آخر:
معمولا با افزایش سن ریشه دندان عقل تکمیل شده و احتمال نزدیکی ریشه دندان به عصب زیاد است. به همین علت من همیشه توصیه میکنم دندانهای عقل که فضایی برای رویش ندارند هر چه سریعتر و در سنین قبل از ٢۵ سالگی خارج شوند.
جراحی در سن کمتر از ٢۵ عوارض بسیار کمتری دارد ، با افزایش سن هم نوع استخوان تغییر می کند و هم احتمال درگیری ریشه دندان با عصب و آسیب به دندانهای مجاور بیشتر خواهد شد.